Kastelen in Limburg. Burchten en landhuizen (1000-1800)

In Kastelen in Limburg. Burchten en landhuizen (1000-1800) worden van ruim 270 kastelen de bewoningsgeschiedenis en de bouwgeschiedenis beschreven. Vele prenten, foto`s en kaarten geven een beeld van de rijkdom aan gebouwen en geschiedenis van Limburg. De kasteelbeschrijvingen worden voorafgegaan door inleidende artikelen van deskundigen over de staatkundige geschiedenis van Limburg, de bouwkundige ontwikkeling van kastelen, de inrichting van kastelen en de ontwikkeling van tuinen en landschap rond de kastelen. Met dit ruim 500 pagina`s tellend gebonden boekwerk, dat voorzien is van vele kleur en zwart-wit illustraties, beschikt u over een prachtig standaardwerk over het kastelenerfgoed in Limburg.

Limburg geldt als een bijzonder kasteelrijk gebied. In weinig Nederlandse gebieden zijn nog zoveel kastelen bewaard gebleven als juist hier. De kastelen zijn in Limburg niet alleen talrijk, ook zijn ze voor Nederlandse begrippen soms uniek. Nergens anders zijn immers (de restanten van) hoogteburchten aan te treffen, zoals Lichtenberg bij Maastricht en kasteel Valkenburg. Hierbij speelt de geografische situatie een rol, maar ook de verbrokkelde bestuurlijke verhoudingen in het verleden hadden veel invloed.

Plaatselijke heren bouwden in de Middeleeuwen niet alleen kastelen om te wonen, maar ook om hun territorium te verdedigen. De grenzen van hun machtsgebieden liepen dwars door het huidige (Nederlands) Limburg en droegen bij aan de internationale oriëntering van het gebied. Architecten uit met name Aken en Luik volgden stadsgenoten die hun rijkdom gebruikten voor de aanschaf en verfraaiing van kastelen in het Limburgse land. Ook lieten ze, net als rijke stadsbestuurders geheel nieuwe landhuizen bouwen. Deze zeventiende- en achttiende-eeuwse ‘kastelen’ hadden door de grotere vuurkracht van het geschut geen enkele defensieve betekenis meer. Het woonelement was nu doorslaggevend en dit ging samen met een grotere aandacht voor de leefomgeving, zoals het interieur en de tuinen en parken.

Naast het aangenaam wonen en verblijven speelden echter ook altijd prestige en economisch nut een rol. Vanouds werden landerijen verhuurd en waren bij het woonhuis een of meerdere (pacht)hoeven. Soms gaven economische overwegingen de doorslag en kon een kasteel alleen voortbestaan met een nieuwe bestemming als klooster, ziekenhuis of hotel-restaurant.

Kastelen in Limburg. Burchten en landhuizen (1000-1800) bevat, naast een aantal uitgebreide inleidingen, beschrijvingen van de eigendoms- en bouwgeschiedenis van 265 kastelen uit de gehele provincie. Aangevuld met een appendix, verklarende woordenlijst en uitgebreide registers en geïllustreerd met vele historische en hedendaagse foto’s, prenten en plattegronden is deze uitgave een prachtig en onmisbaar standaardwerk.