Van Duivelshuis tot Stadstheater. Monumenten van bestuur en cultuur in Arnhem

Er is bijna geen stad in Nederland waar ze niet staan: gebouwen voor de overheid en voor de kunsten. Vermoedelijk is er ook geen stad te vinden waar het bouwen voor bestuur en cultuur niet heeft geleid tot enige beroering. Het ontwerp van een dergelijk pand trekt meestal al in een vroeg stadium de aandacht van het grote publiek. Dat heeft natuurlijk veel te maken met de bestuurlijke of culturele functies die er onderdak moeten vinden. Het is bovendien een openbaar gebouw, in de regel mede door de gemeenschap bekostigd. Die aandacht is ook een gevolg van het doorgaans prestigieuze karakter van dergelijke bouwwerken.

Een mens zou in al dat verbale geweld over de kosten bijna vergeten hoe belangrijk het is dergelijke bijzondere gebouwen in de stad te hebben en te houden. Stuk voor stuk zijn het beeldbepalende getuigen van de stedelijke ontwikkeling, momentopnamen van bouwkunst en maatschappelijke opvattingen.

In dit deel van de Arnhemse Monumentenreeks wordt aandacht besteed aan verschillende monumentale ontwerpen van en voor bestuur en cultuur. Gebouwen zoals het Duivelshuis, het stadhuis, de Waag, de Korenbeurs en de verrassend vele theaters die de stad rijk is. Veelal iconische gebouwen die iedere Arnhemmer wel kent, soms verborgen parels. Deels gaat het om nieuwe behuizingen, intussen met een monumentenstatus, al of niet ter vervanging van een ouder gebouw. Bij andere betreft het restauraties en verbouwingen om een bestaand pand geschikt te maken voor hergebruik. Alleen over het Huis der Provincie is een afzonderlijk deel verschenen; dat gebouw wordt daarom hier niet behandeld. Bij de gebouwen voor cultuur moesten -gezien het aantal- keuzes worden gemaakt en staan de podiumkunsten centraal.