Van vondst tot verhaal. Archeologische vondsten in particulier bezit

Germanen, Romeinen, Spaanse soldaten, gelovigen, boeren en strijders, allen lieten zij sporen achter in ons land. Van munten en bijlen tot spelden en kruizen, het meeste verdwijnt uiteindelijk in de grond. In de afgelopen vijf jaar zijn bijna 90.000 vondsten die tussen circa 1970 en 2021 verzameld werden door amateurarcheologen, digitaal vastgelegd op de website van PAN: Portable Antiquities of the Netherlands. Hier zijn ze te raadplegen door iedereen, van schoolkinderen tot gepensioneerden en van amateurspeurders tot professioneel archeologen.

Alle particuliere collecties tonen de bodem van Nederland als een rijk archief en vertellen samen een verhaal dat vele eeuwen bestrijkt. Het gaat over bijlen uit de bronstijd, Keltische munten uit de late ijzertijd, kledingspelden uit de Romeinse tijd en christelijke symbolen uit de middeleeuwen. Met het in kaart brengen van de vondsten door amateurarcheologen kunnen ook grotere rode lijnen en nieuwe verbanden aan het licht komen. Zo is de database ook een bron voor nieuwe inzichten, over Romeins-Germaanse contacten in de eerste paar eeuwen van de jaartelling en over oorlogvoering in de zeventiende en achttiende eeuw. In dit boek is het niet alleen goud en zilver dat blinkt: ook kleine kapotte fragmenten kunnen waardevol zijn, want maken deel uit van het mozaïek dat onze geschiedenis vormt.

Van vondst tot verhaal neemt de lezer mee vanaf het eerste piepje van de metaaldetector, tot de opgraving en de uiteindelijke archivering, maar toont vooral het verhaal dat alle individuele vondsten samen naar voren brengen. Nieuwe bevindingen en eeuwenoude schatten, gepresenteerd door vakspecialisten in de archeologie, maar ondersteund door de honderden amateurs die hun bodemvondsten deelden.