Willem Anne Schimmelpenninck van der Oije. Een notabel Gelders regent op het breukvlak der tijden (1750-1816)

Willem Anne Schimmelpenninck van der Oije (1750-1816) had een grandioze start als beginnend adellijk regent. Als oudste zoon van Andries, een succesvol bestuurder en gefortuneerd Veluws grootgrondbezitter, was hij in de positie om al op jonge leeftijd veel bestuurlijke ervaring op te doen. Gedreven door zijn interesse in de rechtshistorie ontwikkelde hij zich tot een actief en toegewijd bestuurder en een regent in hart en nieren, en tot de meest vertrouwde adviseur en toeverlaat van erfstadhouder Willem V in Gelderland.

Willem Anne had alle perspectieven om zijn vader te overtreffen in welstand en welzijn. Maar toen keerde in de loop van 1782 het politieke en sociale tij. Als een lawine stortte de patriottenbeweging zich op het heersende aristocratische stadhouderlijke bestel en als schepen van Arnhem werd hij daarmee direct geconfronteerd. Zijn vrees dat het fundament van het politieke en sociale stelsel zou worden weggeslagen, maakte dat Willem Anne de politieke arena ontvluchtte.

De intocht van de Franse legers in januari 1795 en de stichting van de Bataafse Republiek betekenden het definitieve ontslag uit al zijn ambten. Hij trok zich terug op huis de Pol waar hij de laatste zestien jaar van zijn leven als enig familielid in alle rust en stilte leefde. Met de politiek, zowel in de Bataafse Republiek als tijdens het koninkrijk Holland onder Lodewijk Napoleon en het Keizerrijk onder Napoleon, bemoeide hij zich niet meer. Een leven dus van felle contrasten!

In deze geïllustreerde biografie schetst historicus dr. M.A.M. Franken het bestuurlijke en privéleven van een regent op het breukvlak der tijden.